Coalizione latina contro Roma

Testo

Anno trecentesimo quinto decimo post Urbem conditam, cum Fidenates contra Romanos rebellavissent, legatos ad Veientes miserunt ut auxilium poscerent. Veientium erat rex Volumnius, qui benigne eos accepit. Cum legati mandata sua exposuissent, rex statuit ut utraque civitas se coniungeret cum Volscis, quorum civitas non longe ab Urbe est. Tunc senatus populusque Romanus Mamercum Aemilium dictatorem creavit, qui sibi adiunxit magistrum equitum Lucium Quinctium Cincinnatum. Ad Veios civitatem dictator et eius collega simul contenderunt et brevi tempore, cum Veientium copias in acie fudissent, urbem ceperunt et in potestatem suam redegerunt. Postea, ubi etiam urbem Fidenas expugnaverunt, moenia eius funditus exciderunt ne rursus contra Romanos rebellaret.

Traduzione

Nell’anno trecento quindici dalla fondazione di Roma, poiché i Fidenati si erano ribellati contro i Romani, mandarono ambasciatori a Veio (lett. Ai Veienti) per chiedere aiuto. Il re dei Veienti era Volumnio, che li accolse cordialmente. Quando gli ambasciatori ebbero spiegato il loro incarico, il re decise che entrambe le città si alleassero con i Volsci, la città dei quali non è lontana da Roma.

Allora il senato ed il popolo Romano nominò dittatore Emilio Mamerco, che associò a se il capo della cavalleria Quinzio Cincinnato. Il dittatore ed il suo collega si diressero insieme a Veio ed in breve tempo, avendo disperso in battaglia l’esercito dei Veienti, conquistarono la città e la ridussero in loro potere. Dopo, quando espugnarono anche la città di Fidene, abbatterono le sue mura dalle fondamenta, perché non si ribellassero di nuovo contro i Romani.