Il giuramento di Amilcare contro i Romani

Testo

Hamilcar, puerulo me non amplius novem annos nato, in Hispaniam imperator proficiscens Carthagine Iovi Optimo Maximo hostias immolavit. Cum haec divina res conficeretur, quaesivit a me vellemne secum in castra proficisci. Id cum libenter ego accepissem, ab eo petere coepi ne dubitaret secum ducere. Tum ille: «Hoc faciam» inquit «si mihi fidem, quam postulo, dederis».

Simul me ad aram adduxit, apud quam sacrificare instituerat et, ceteris remotis, me iurare iussit numquam me in amicitia cum Romanis futurum esse. Id ego iusiurandum, patri datum, usque ad hanc aetatem ita conservavi, ut nemini dubium esse debeat quin (che) reliquo tempore conservaturus sim. Quare, si quid amice de Romanis cogitabis, non imprudenter facies, si id me celabis. Cum vero bellum parabis, te ipsum frustraberis, si non me in eo principem posueris. (Cornelio Nepote)

Traduzione

(Annibale racconta che il padre…)

Amilcare, quando ero fanciullo nato da non più di nove anni, partendo da Cartagine per la Spagna come comandante, sacrificò vittime a Giove Ottimo Massimo. Mentre veniva svolta questa sacra funzione, mi chiese se volessi partire con lui per l’accampamento. Poiché io avevo accettato volentieri ciò, cominciai a chiedergli di non esitare a condurmi con se. Allora egli: “lo farò – disse – se mi darai assicurazione a quanto chiedo”.

Nello stesso tempo mi condusse all’altare presso il quale aveva stabilito di fare il sacrificio e, allontanati gli altri, mi ordinò di giurare che mai io sarei stato in amicizia con i Romani. Io ho mantenuto questo giuramento fatto al padre fino a questa età a tal punto, che a nessuno venga il dubbio che lo conserverò nel tempo rimanente. Per cui, se penserai qualcosa di amichevole sui Romani non ti comporterai imprudentemente se me lo nasconderai. Quando invece preparerai una guerra ingannerai te stesso se non me ne porrai a capo.