Un intellettuale brillante

TESTO

Ut primum (Appena) ex pueritia Archias excessit atque ab iis artibus, quibus aetas puerilis informari solet, litterarum studiis operam dedit Antiochiae. Haec urbs adeo celebris et copiosa et plena eruditissimis hominibus erat, ut totius Asiae caput existimaretur. Ibi tam celeriter Archias antecellere omnibus ingenii gloria coepit (cominciò), ut in ceteris Asiae partibus cunctaque Graecia eius adventus (visite) maxima exspectatione celebrarentur.

Erat Italia tum plena Graecarum artium ac disciplinarum ita ut studia haec propter tranquillitatem rei publicae vehementissime colerentur. Itaque et Tarentini et Rhegini et Neapolitani Archiae civitatem (diritto di cittadinanza) multaque praemia donaverunt. Eiusmodi enim erat ingenium eius ut omnes eum quaererent et familiaritatem eius optarent. Cum tanta esset eius fama, Romam venit et brevi tempore omnibus bonis et eruditis hominibus carus exstitit (divenne).

TRADUZIONE

Appena Archia uscì dalla fanciullezza e da quelle discipline per cui la fanciullezza suole essere istruita, si dedicò allo studio delle lettere ad Antiochia. Questa città era a tal punto celebre e ricca e piena di uomini di grande cultura, da essere stimata la capitale dell’Asia. Qui Archia cominciò ad  eccellere così rapidamente su tutti nella gloria dell’ingegno che le sue visite nelle altre regioni dell’Asia ed in tutta la Grecia furono celebrate con la più grande attesa.

Allora l’Italia era piena delle arti e delle discipline dei greci sicché questi studi venissero coltivati con passione grazie alla tranquillità dello Stato. Perciò sia i Tarentini sia i Reggini sia i Napoletani offrirono ad Archia il diritto di cittadinanza e ad altri premi. A tal livello infatti era il suo ingegno che tutti lo ricercassero e desiderassero la sua amicizia. Poiché era tanta la sua fama venne a Roma ed in breve tempo  divenne caro a tutti gli uomini buoni ed eruditi.