Le navi dei treviri e quelle dei romani

Testo Treverorum naves ad hunc modum factae armataeque erant:carinae aliquanto planiores quam nostrarum navium, quo facilius vada ac decessum aestus excipere possent. prorae admodum erectae erant atque item puppes,ad magnitudinem fluctuum tempestatumque optiores et adcommodatiores. naves totas exstruunt barbari ex robore,ut quidquid periculum ac maris contumeliam tolerant:transtra.refecta ex pedalibus tradibus; sunt confixa clavis ferreis crassitudine(=spessore) […]

Approfondisci

Numa Pompilio e le istituazioni religiose

Piccola versione di Cicerone Testo idemque Pompilius et auspiciis maioribus inventis ad pristinum numerum duo augures addidit, et sacris e principum numero pontifices quinque praefecit, et animos propositis legibus his quas in monumentis habemus ardentis consuetudine et cupiditate bellandi religionum caerimoniis mitigavit, adiunxitque praeterea flamines Salios virginesque Vestales, omnisque partis religionis statuit sanctissime. Traduzione Lo […]

Approfondisci

Famosi oratori

Testo Eodem tempore M.Herennius in mediocribus oratoibus numeratus est; qui tamen summa noblilitate hominem, summa etiam eloquentia,L.Phlippum, in consulatus petitione superavit. Eiusdem fere temporis fuit eques Romanus C.Titius,quem studebat imitari L.Africanus poeta, homo perargutus. Fuit etiam Q.Rubrius Varro, qui a senatu hostis cum C.Mario iudicatus est,acer et vehemens accusator, in eo genere sane probabilis. Doctus […]

Approfondisci

La guerra deve essere dichiarata solo quando non ci sono altre alternative

Testo Exercendum corpus et ita afficiendum est, ut oboedire consilio rationique possit in exsequendis negotiis et in labore tolerando. Honestum (il comportamento onesto) autem id, quod exquirimus, totum est positum in animi cura et cogitatione; in quo non minorem utilitatem afferunt, qui togati rei publicae praesunt, quam qui bellum gerunt. Itaque eorum consilio saepe aut […]

Approfondisci

Il primato spetta alle imprese

Versione Sed cum plerique arbitrentur res bellicas maiores esse quam urbanas, minuenda est haec opinio. Multi enim bella saepe quaesiverunt propter gloriae cupiditatem, atque id in magnis animis ingeniisque plerumque contingit, eoque magis, si sunt ad rem militarem apti et cupidi bellorum gerendorum; vere autem si volumus iudicare multae res extiterunt urbanae maiores clarioresque quam […]

Approfondisci

L’ascesa al potere di Temistocle

Versione Totum se dedidit rei publicae. Diligentius amicis famaeque serviens multum in iudiciis privatis versabatur, saepe in contionem populi prodibat; nulla res maior sine eo gerebatur; celeriter, quae opus erant, reperiebat, facile eadem oratione explicabat. 4 Neque minus in rebus gerendis promptus quam excogitandis erat, quod et de instantibus, ut ait Thucydides, verissime indicabat et […]

Approfondisci

Cesare prepara l’esercito per la battaglia

Versione Caesari omnia uno tempore erant agenda: vexillum proponendum, quod erat insigne, cum ad arma concurri oporteret; signum tuba dandum; ab opere revocandi milites; qui paulo longius aggeris petendi causa processerant arcessendi; acies instruenda; milites cohortandi; Quarum rerum magnam partem temporis brevitas et incursus hostium impediebat. His difficultatibus duae res erant subsidio, scientia atque usus […]

Approfondisci

L’accusatore deve essere irreprensibile

Versione Postulatur ab hominibus ut causarum actor his vitiis maxime abstineat in quibus alterum reprehenderit. Cum furem aliquam aut rapacem acusaveris,vitanda tibi simper erit omnis avaritiae suspicio. Si maleficum quempiam adduxeris aut crudelem,cavendum erit tibi simper ne qua in re asperior aut inhumanior sis. Si in corruptorem vel adulterum causam egeris,providendum diligenter ne quod in […]

Approfondisci